Minggu, 17 Juli 2011

UUD 1945 AKSARA ARAB JAWI/MELAYU



أوليه: نور راسخين أن
  
اونـداڠ-اونـداڠ داسار

نڬارا ريڨوبليك اندونيسـيا تاهون 1945



ڨمبوكاءن

(ڨري امبول)

بهوا سسوغڬوهپا كمرديكأن ايتو اياله حق سڬالا باڠسا دان اوليه سبب ايتو، مك ڨنجاجهن دى اتس دنيا هاروس دهاڨوسكن، كرنا تيداك سسواي دڠن ڨري-كمنوسيأن دان ڨري-كعادلن.

دان ڨرجـواڠن ڨرڬراكن كـمرديـكأن اندونيسيا تله سمڨيله كڨدا ساعة يڠ برباهاڬيا دڠن سلامة سنتوسا مڠانتاركن رعية اندونيسيا كدڨان ڨينتو ڬرباڠ كمرديكأن نڬارا اندونيسيا، يڠ مرديكا، برساتو، بردولة، عادل دان معمور.

اتس بركة رحمة الله يڠ ماها كـواسا دان دڠن ددوروڠكن اوليه كئيڠينان لوهور، سوڨـايا بركهيدوڨن كباغسأن يڠ بيـباس، مك رعــية اندونيسيامپاتاكن دڠن اين كمرديكأنپا.

كـموديان داري ڨدا ايتو اونـتوك ممبنـتوك سواتو ڨمرينته نڬارا اندونيسيا يڠ مليندوڠي سڬناڨ باڠسا اندونيسيا دان سلوروه تومڨاه داره اندونيسيا دان اونـتوك مماجـوكـن كسجاهـترأن عمـوم، منچرداسكن كهيدوڨن باڠسا، دان ايكوت ملكسانكن كترتيبان دنيا يڠ برداساركن كمرديكأن، ڨرداماييان ابـدي دان كـعادلن سوسـيال، ماك دسوسونـله كـمرديـكأن كبڠسأن اندونيسـيا ايتو دالم سواتو اونداڠ-اونداڠ داسار نڬارا اندونيسيا، يڠ تربنتوك دالم سواتو سوسونن نڬارا ريڨوبليك اندونيسـيا يڠ بركدولتن رعية دڠن برداساركن كڨدا كتوهانن يڠ مـاها ايـسا، كمانوسـيأن يـڠ عادل دان برأدب، ڨرساتوان اندونيسيا، دان كرعيتن يڠ دڨيمڨين اوليه حكمة كبجكسانأن دالم ڨرمشاورتن/ ڨروكيلن، سرتا دڠن موجودكـن سواتو كـعادلن سوسـيال باڬي سلوروه رعية اندونيسيا.

اونداڠ-اونداڠ داسار



بـاب 1

بنتوك دان كدولـتن



فصل 1

(1) نـڬارا اندونيسـيا اياله نـڬارا كساتوان، يڠ بربنتوك ريڨوبليك

(2) كدولتن برادا د تاڠن رعية دان دلكسناكن منوروت اونداڠ-اونداڠ داسار.***

(3) نـڬارا اندونيسيا اداله نـڬارا حكم.***



بـاب 2

مجـلس ڨرمشـاورتن رعـية



فصل 2

(1) مجلس ڨرمشاورتن رعية ترديري اتس اڠڬوتا ديوان ڨروكيـلان رعـية دان اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان دائرة يڠ دڨيليه ملالوي ڨميـليهن عمـوم دان دأتور لبيه لنجوت دڠن اونداڠ-اونداڠ.****

(2) مجلس ڨرمشاورتن رعية برسيداڠ سديكيتپا سكالي دالم ليما تاهون د ايبو كوتا نـڬارا.

(3) سـڬالا ڨوتـوسن مجلس ڨرمشاورتن رعية دتتڨكن دڠن سوارا يڠ ترباپك.



فصل 3

(1) مجلس ڨرمشـاورتن رعـية بروناڠ مڠوبه دان منتڨكن اونداڠ-اونداڠ داسار.***

(2) مجلس ڨرمشاورتن رعـية ملانتيـك ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين. ***/****

(3)  مجـلس ڨرمشـاورتن رعـية هـاپـا داڨت ممبرهنتيكن ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين دالـم ماسـا جبـاتـنپا منوروت اونـداڠ-اونداڠ داسار.***/****



بـاب 3

ككواسـأن ڨمرينـتاهن نـڬارا



فصل 4

(1)  ڨرسيدين ريڨوبليك اندونيسيا ممڬاڠ ككواسأن ڨمرينتاهن منوروت اونداڠ-اونداڠ داسار.

(2)  دالم ملاكوكن كواجبانپا ڨرسيدين دبانتو اوليه ساتو اوراڠ وكيل ڨرسيدين.



فصل 5

(1) ڨرسيدين برحق مڠاجوكن رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ كڨدا ديوان ڨروكيلان رعية.*

(2)  ڨرسيدين منتـڨكن ڨراتوران ڨمرينته اونتوك منجالنكن اونداڠ-اونداڠ سباڬايمانا مستيپا.



فصل 6

(1)  چالون ڨرسيدين دان چالون وكيل ڨرسيدين هاروس سئوراڠ وارڬا نـڬارا اندونيسيا سجك كـلاهيرنـپا دان تيـداك ڨرنه منريـما كـوارڬانڬارأن لائين كرنا كهنداكپا سنديري، تيـداك ڨرنه مڠخـيانتي نـڬارا، سرتا ممڨو سچـارا روحـانـي دان جسـماني اونتوك ملكسـانـكن توڬس دان كـواجبان سباڬاي ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين.***

(2)  شرط-شرط اونتوك منجادي ڨرسـيدين دان وكيـل ڨرسـيدين دأتور لبـيه لنجوت دڠن اونداڠ-اونداڠ. ***



فصل 6أ

(1)  ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين دڨيليه دالم ساتو ڨساڠن سچـارا لڠسوڠ اوليه رعية. ***

(2)  ڨساڠن چـالون ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين دأوسولكن اوليه ڨرتاي ڨوليتيك اتو ڬابوڠان ڨرتاي ڨوليتيـك ڨسرتا ڨميليهن عموم سبلوم ڨلكسانأن ڨميليهن عموم. ***

(3)  ڨسـاڠن چالون ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين يڠ منـداڨتكن سوارا لبيـه داري ليما ڨولوه ڨرسين داري جمله سوارا دالم ڨميليهن عموم دڠن سديـكتپا دوا ڨـولوه ڨرسين سوارا د ستياڨ ڨروفنسي يڠ ترسبـار د لبيه داري ستڠاه جمله ڨروفنسي د اندونيسـيا، دلنتيك منجادي ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين.***

(4)  دالم حـال تيداك ادا ڨساڠن چالون  ڨرسيدين دان وكيـل ڨرسـيدين ترڨيليه، دوا ڨسـاڠن چالون يڠ ممڨروليه سوارا ترباپك ڨرتاما دان كدوا دالم ڨميليهن عموم دڨيليـه اوليه رعية سچـارا لڠسوڠ دان ڨسـاڠن يڠ ممڨروليـه سوارا رعية ترباپك دلنتيك سباڬاي ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين. ****

(5)  تـاتا چـارا ڨلكسانأن ڨميليهن ڨرسـيدين دان وكيـل ڨرسـيدين لبيـه لنجوت دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 7

ڨرسـيدين دان وكيل ڨرسيدين ممڬاڠ جباتن سلاما ليما تاهون، دان سسوداهپا داڨت دڨيليه كمبالي دالم جباتن يڠ سـاما، هـاپا اونتوك ساتو كالي مـاسا جباتن.*



فصل 7أ

ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين داڨت دبرهنتيكن دالم مـاسا جباتنپا اوليه مجلس ڨرمشاورتن رعية اتس اوسول ديوان ڨروكيـلان رعية، بائيك اڨبيلا تربـوكتي تله مـلاكوكن ڨلاڠڬران حكم بروڨـا ڨڠخيانتن ترهادڨ نـڬارا، كوروڨسي، ڨپواڨن، تنداك ڨيدانـا برات لائنـپا، اتو ڨربواتن ترچلا ماوڨون اڨبيـلا تربوكتي تيداك لاڬي ممنوهي شرط سباڬاي ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين.***



فصل 7ب

(1)  اوسول ڨمبرهنتيان ڨرسـيدين دان/اتو وكيل ڨرسـيدين داڨت دأجـوكن اوليـه ديـوان ڨروكيـلان رعيـة كڨدا مجلس ڨرمشاورتن رعيـة هـاپا دڠن ترلبيـه دهولو مڠاجوكن ڨرمينتأن كڨدا محكمه كونستيـتوسي اونتوك ممريكسا، مڠاديـلي، دان مموتوس ڨنـداڨت ديوان ڨروكيلان رعية بهوا ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين تله ملاكوكن ڨلاڠڬران حكم بروڨا ڨڠخيانتن ترهادڨ نـڬارا، كوروڨسي، ڨپواڨن، تنداك ڨيدانا برات لائنپا، اتو ڨربواتن ترچلا؛ دان/اتو ڨنداڨت بهوا ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسـيدين تيـداك لاڬي ممنوهي شرط سباڬاي ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين. ***

(2)  ڨنداڨت ديوان ڨروكيلان رعية بهوا ڨرسيدين دان/اتـو وكيـل ڨرسـيدين تله مـلاكوكن ڨلاڠڬران حكم ترسبـوت اتوڨون تله تيـداك لاڬي ممنوهي شرط سباڬاي ڨرسيدين دان/اتو وكيـل ڨرسـيدين اداله دالم رڠكا ڨلكسانأن فوڠسي ڨڠاواسن ديوان ڨروكيلان رعية.***

(3)  ڨڠاجوان ڨرمينتأن ديوان ڨروكيلان رعية كڨدا محكمه كونستيـتوسي هـاپا داڨت دلاكوكن دڠن دوكوڠن سكوراڠ-كوراڠپا 2/3 داري جمله اڠڬوتـا ديـوان ڨروكيـلان رعية يڠ حـاضر دالم سيداڠ ڨاريڨورنا يڠ دحاضري اوليـه سكوراڠ-كوراڠپا 2/3 داري جمله اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان رعية.***

(4)  .***

(5)  اڨبيـلا محكمه كونستيتوسي مموتوسكن بهوا ڨرسـيدين دان/اتو وكيـل ڨرسيدين تربوكتي ملاكوكن ڨلاڠڬران حكم بروڨـا ڨڠخيـانتن ترهـادڨ نـڬارا، كوروڨسي، ڨپواڨن، تنداك ڨيـدانا برات لائنـپا، اتو ڨربواتن ترچلا؛ دان/اتو تربوكتي بهوا ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين تيـداك لاڬي ممنوهي شرط سباڬاي ڨرسـيدين دان/اتو وكيـل ڨرسـيدين، ديوان ڨروكيلان رعية مپلڠڬراكن سيداڠ ڨاريڨورنا اونتـوك منروسـكن اوسـول ڨمبرهنتـيان ڨرسيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين كڨدا مجلس ڨرمشاورتن رعية.***

(6)  مجلس ڨرمشاورتن رعيـة واجب مپلڠڬراكن سيـداڠ اونتـوك مموتوسكن اوسول ديوان ڨروكيـلان رعيـة ترسبـوت ڨاليڠ لمبات تيـڬا ڨولوه هاري سجك مجلس ڨرمشاورتن رعية منريما اوسول ترسبوت.***

(7)  كڨـوتـوسن مجلس ڨرمشـاورتـن رعيـة اتس اوسـول ڨمبرهنتـيان ڨرسيدين دان/اتو وكيـل ڨرسيدين هاروس دأمبيل دالم راڨت ڨاريـڨورنا مجلس ڨرمشـاورتن رعيـة يڠ دـحاضري اوليـه سكوراڠ-كوراڠپا 3/4 داري جمله اڠڬوتـا دان دستوجوي اوليـه سكوراڠ-كوراڠپا 2/3 داري جمله اڠڬوتـا يڠ حـاضر، ستله  ڨرسـيدين دان/اتو وكيل ڨرسيدين دبري كسمڨاتن مپامڨيكن ڨنجلاسن دالـم راڨت ڨاريڨورنـا مجلس ڨرمشاورتن رعية.***



فصل 7ج

ڨرسـيدين تيداك داڨت ممبكوكن دان/اتو ممبوبركن ديوان ڨروكيلان رعية.***

فصل 8

(1)  جيك ڨرسيدين مڠكات، برهنتي، دبرهنتيكن، اتو تيداك داڨت ملاكوكن كواجبانپا دالم ماسا جبـاتنپا، ايا دڬنتيكن اوليه وكيـل ڨرسيدين سمڨاي هابس ماسا جباتنپا.***

(2)  دالم حال ترجادي ككوسوڠن وكيل ڨرسيدين، سلمبات-لمباتپا دالم وقت انم ڨولوه هـاري، مجلس ڨرمشاورتن رعيـة مپلڠڬراكن سيداڠ اونتـوك مميليه وكيـل ڨرسيدين داري دوا چالون يڠ دأوسولكن اوليه ڨرسيدين.***

(3)  جيك ڨرسـيدين دان وكيل ڨرسيدين مڠكات، برهنـتي، دبرهنـتيكن، اتو تيـداك داڨت ملاكوكن كواجبانپا دالم مـاسا جباتنپا سچـارا برسامأن، ڨلكسانـا توڬاس كڨرسـيدينن اداله منـتري لوار نڬري، منتري دالم نڬري، دان منـتري ڨرتـهانن سچـارا برسـاما-ساما. سلمبات-لمباتپا تيڬا ڨولوه هاري ستله ايتـو، مجلس ڨرمشـاورتن رعية مپلڠڬراكن سيداڠ اونتوك مميليه ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين داري دوا ڨساڠن چالون ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين يڠ دأوسولكن اوليه ڨرتاي ڨوليتيك اتو ڬابوڠن ڨرتاي ڨوليتيك يڠ ڨساڠن چالون ڨرسـيدين دان وكيل ڨرسيدينپا مرائيه سوارا ترباپاك ڨرتما دان كدوا دالم ڨميـليهن عموم سبلومپا، سمڨاي براخير ماسا جباتنپا.****



فصل 9

(1)  سبلوم ممڠكو جباتنپا، ڨرسـيدين دان وكيـل ڨرسـيدين برسومڨه منـوروت اڬامـا، اتو برجنجي دڠن سوڠڬوه-سوڠڬوه د هداڨن مجلس ڨرمشاورتن رعية اتو ديوان ڨروكيلان رعية سباڬاي بريكوت:

       سومڨه ڨرسيدين (وكيل ڨرسيدين):

       "دمي الله، سـايا برسومڨه اكن ممنـوهي كواجبان ڨرسيدين ريڨوبليك اندونيسيا (وكيل ڨرسيدين ريڨوبليك اندونيسيا) دڠن سبائيك-بـائيكپا دان سعادل-عادلـپا، ممڬاڠ تـڬوه اونداڠ-اونداڠ داسـار دان منجالنـكن سڬالا اونـداڠ-اونـداڠ دان ڨراتـورنـپا دڠن سلوروس-لوروسـپا سرتا بربكتي كڨدا نوسا دان باڠسا."

       جنجي ڨرسيدين (وكيل ڨرسيدين):

       "سـايا برجنجي دڠن سوڠڬوه-سوڠڬوه اكن ممنوهي كـواجـبان ڨرسـيدين ريڨوبليك اندونيسيا (وكيل ڨرسيدين ريڨوبليك اندونيسيا) دڠن سـبائيك-بائيكـپا دان سعادل-عادلپا، ممڬاڠ تڬوه اونـداڠ-اونـداڠ داسـار دان منجلنكن سڬالا اونداڠ-اونداڠ دان ڨراتورنپا دڠن سلوروس-لوروسپا سرتا بربكتي كڨدا نوسا دان باڠسا."*

(2)  جيك مجلس ڨرمشاورتن رعية اتو ديوان ڨروكيلان رعية تيداك داڨت مڠاداكن سيداڠ، ڨرسـيدين دان وكيـل ڨرسـيدين برسومڨه منوروت اڬاما، اتو برجنجي دڠن سوڠڬوه-سوڠڬوه د هـداڨن ڨيمـڨيـنان مجـلس ڨرمشاورتن رعيـة دڠن دسكسيكن اوليـه ڨيمڨينان محكمه اڬوڠ.*



فصل 10

ڨرسيدين ممڬاڠ ككواسأن يڠ ترتيڠڬي اتس اڠكاتن دارت، اڠكاتن لائوت دان اڠكاتن اودارا.



فصل 11

(1)  ڨرسـيدين دڠن ڨرستوجوان ديوان ڨروكيلان رعيـة مپاتاكن ڨراڠ، ممبوات ڨردامياين دان ڨرجنجيان دڠن نـڬارا لائين.***

(2)  ڨرسـيديـن دالـم ممـبوات ڨـرجنجـيان انترنسيونـال لائنپا يڠ منيمبولكن عاقبت يڠ لواس دان منداسار بـاڬي كهيدوڨان رعية يڠ تركائيت دڠن ببان كأواڠان نـڬارا، دان/اتو مڠهاروسكن ڨروباهن اتو ڨمبنتوكن اونداڠ-اونـداڠ هـاروس دڠن ڨرستوجوان ديـوان ڨروكيلان رعية.***

(3)  كتنـتوان لبيه لانجوت تنـتاڠ ڨرجنجـيان انترنسيونال دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 12

ڨرسـيدين مپاتاكن كأدأن بهايا. شرط-شرط دان عاقبتپا كأدأن بهايا دتتڨكن دڠن اونداڠ-اونداڠ.



فصل 13

(1)  ڨرسيدين مڠاڠكت دوتا دان كونسول.

(2)  دالم حـال مڠاڠكت دوتـا، ڨرسيدين ممڨرهتيكن ڨرتيمباڠن ديوان ڨروكيلان رعية.*

(3)  ڨرسـيدين منريـما ڨنمڨاتن دوتا نـڬارا لائين دڠن ممڨرهتيكن ڨرتيمباڠن ديوان ڨروكيلان رعية.*



فصل 14

(1)  ڨرسـيدين ممبري ڬراسي دان ريهابيـليتسي دڠن ممڨرهتيكن ڨرتيمباڠن محكمه اڬوڠ.*

(2)  ڨرسيدين ممبري امنيستي دان ابوليسي دڠن ممڨرهتيكن ڨرتيمباڠن ديوان ڨروكيلان رعية.*



فصل 15

ڨرسيدين ممبري ڬلار، تندا جاسا، دان لائين-لائين تندا كحرمتن يڠ دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.*



فصل 16

ڨرسـيدين ممبنتوك سواتـو ديـوان ڨرتيمباڠن يڠ برتـوڬاس ممبريكن نصيحت دان ڨرتيمباڠن كڨدا ڨرسـيدين، يڠ سلانجوتـپا دأتور دالم اونـداڠ-اونداڠ.****



بـاب 4

ديوان ڨرتيمباڠن اڬوڠ

دهاڨوس.****



بـاب 5

كمنتريان نـڬارا



فصل 17

(1)  ڨرسيدين دبانتو اوليه منتري-منتري نـڬارا.

(2)  منتري-منتري ايتو دأڠكات دان دبرهنتيكن اوليه ڨرسيدين.*

(3)  ستياڨ منتري ممبيداڠي اوروسن ترتنتو دالم ڨمرينتاهن.*

(4)  ڨمبنتوكن، ڨڠوباهن، دان ڨمبوبارن كمنتريان نـڬارا دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.***


بـاب 6

ڨمرينتاهن دائره



فصل 18

(1)  نـڬارا كساتوان ريڨوبليك اندونيسـيا دباڬي اتس دائـره-دائـره ڨروفنـسي دان دائـره ڨروفنسي ايتو دباڬي اتس كابوڨاتـين دان كوتـا، يڠ تياڨ-تياڨ ڨروفنسي، كابوڨاتـين دان كوتا ايت ممڨوپاي ڨمرينتاهن دائره، يڠ دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**

(2)  ڨمرينتاهن دائره ڨروفنسي، دائره كابوڨاتين، دان كوتـا مڠاتور دان مڠوروس سـنديري اوروسن ڨمرينتاهن منوروت اسس اوتونومي دان توڬاس ڨمبانتوان.**

(3)  ڨمرينتاهن دائره ڨروفنسي، دائره كابوڨاتين، دان كوتـا ممـيليكي ديوان ڨروكيلان رعية دائره يڠ اڠڬوتـا-اڠڬوتـاپا دڨيليه ملالوي ڨميليهن عموم.**

(4)  ڬوبرنور، بوڨـاتي، دان والي كوتا ماسيڠ-ماسيڠ سباڬاي كڨالا ڨمرينته دائره ڨروفنسي، كـابوڨاتـين، دان كوتـا دڨـيليه سچـارا ديموكراتيس.**

(5)  ڨمرينـتاهن دائـره منجالنكن اوتـونـومي سلواس-لواسپا، كچوالي اوروسن ڨمرينتاهن يڠ اوليه اونـداڠ-اونـداڠ دتنتوكن سباڬاي اوروسن ڨمرينته ڨوسات.**

(6)  ڨمرينـتاهن دائـره برحق منتڨكن ڨراتوران دائره دان ڨراتوران-ڨراتوران لائين اونتوك ملكسناكن اوتونومي دان توڬاس ڨمبانتوان.**

(7)  سوسونن دان تاتا چـارا ڨپلڠڬارأن ڨمرينتاهن دائره دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.**



فصل 18أ

(1)  هوبوڠن ووناڠ انـتارا ڨمرينته ڨوسات دان ڨمرينـتاهن دائره ڨروفنسي، كابوڨاتين، دان كوتا، اتو انتارا ڨروفنسي دان كابوڨاتين دان كوتـا، دأتور دڠن اونـداڠ-اونـداڠ دڠن ممـڨرهتـيكن كخصوصن دان كـراڬـامن دائره.**

(2)  هوبـوڠن كأواڠن، ڨلايـانن عموم، ڨمنفعتن سومبر دايا عالم دان سومبر دايا لائينپا انتارا ڨمرينته ڨوسات دان ڨمرينتاهن دائره دأتور دان دلكسـناكن سچـارا عـادل دان سلاراس برداساركن اونداڠ-اونداڠ.**



فصل 18ب

(1)  نـڬارا مڠاكوي دان مڠحرمتي ساتوان-ساتوان ڨمرينـتاهن دائـره يڠ برصفة خصوص اتو برصفة ايستـيميوا يڠ دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**

(2)  نـڬارا مڠاكوي دان مڠحرمتي كسـاتوان-كساتوان مشاركت حكم عادة بسرتا حق-حق تراديسـيونالپا سڨنجاڠ ماسـيه هيدوڨ دان سسواي دڠن ڨركمـباڠن مشاركت دان ڨرينسـيڨ نـڬارا كساتوان ريڨوبليك اندونيسيا يڠ دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.**



بـاب 7

ديـوان ڨروكيـلان رعـية



فصل 19

(1)  اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان رعية دڨيليه ملالوي ڨميليهن عموم.**

(2)  سوسونن ديوان ڨروكيلان رعية دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**

(3)  ديوان ڨروكيـلان رعية برسيداڠ سديكيتـپا سكالي دالم ستاهون.**



فصل 20

(1)  ديـوان ڨروكيـلان رعـية ممڬاڠ ككواسأن ممبنتوك اونداڠ-اونداڠ.*

(2)  ستياڨ رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ دباحس اوليه ديوان ڨروكيلان رعية دان ڨرسيدين اونتوك منداڨت ڨرستوجوان برساما.*

(3)  جيك رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ ايتو تيداك مـنداڨت ڨرسـتوجوان برسـاما، رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ ايتو تيداك بوليه دأجوكن لاڬي دالم ڨرسـيداڠن ديوان ڨروكيلان رعية ماسا ايتو.*

(4)  ڨرسـيدين مڠصحكن رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ يڠ تله دستوجوي برسـاما اونتوك منجادي اونداڠ-اونداڠ.*

(5)  دالم حـال رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ يڠ تله دسـتوجوي برسـاما ترسـبوت تيداك دصحكن اوليه ڨرسيدين دالم وقت تيڬا ڨولوه هـاري سمنجاء رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ ترسـبوت دسـتوجوي، رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ ترسبوت صح منجادي اونداڠ-اونداڠ دان واجب دأونداڠكن.**



فصل 20أ

(1)  ديوان ڨروكيـلان رعـية ممـيليكي فوڠسي لڬيـسلاسي، فوڠسي اڠڬاران، دان فوڠسي ڨڠاواسن.**

(2)  دالم ملكسـناكن فوڠسيـپا، سلائـين حق يڠ دأتور دالم فصل-فصل لائين اونداڠ-اونداڠ داسار اين، ديوان ڨروكيلان رعية ممڨوپاي حـق ايـنترڨلاسي، حق اڠكـيت، دان حق مپاتاكن ڨنداڨت.**

(3)  سلائين حق يڠ دأتور دالم فصل-فصل لائين اونداڠ-اونداڠ داسـار اين، ستياڨ اڠڬوتا ديـوان ڨروكيـلان رعـية ممڨوپاي حق مڠاجوكن ڨرتـاپأن، مپامڨـيكن اوسول دان ڨنداڨت سرتا حق ايمونيتس.**

(4)  كتنـتوان لبـيه لنجوت تنـتاڠ حـق ديوان ڨروكيـلان رعـية دان حق اڠڬوتـا ديوان ڨروكيـلان رعـية دأتور دالـم اونـداڠ-اونداڠ.**



فصل 21

 اڠڬوتـا ديوان ڨروكيلان رعية برحق مڠاجوكن اوسول رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ.*



فصل 22

(1)  دالـم حـال إحوال كڬنتـيڠن يڠ مماكسـا، ڨرسـيدين برحق منتـڨكن ڨراتوران ڨمرينته سباڬاي ڨڠڬانتي اونداڠ-اونداڠ.

(2)  ڨراتوران ڨمرينـته ايتو هـاروس مـنداڨت ڨرستوجوان ديوان ڨروكيـلان رعـية دالـم ڨرسيداڠن يڠ بريكوت.

(3)  جـيك تـيداك مـنداڨت ڨرستوجـوان، مك ڨراتوران ڨمرينته ايتو هاروس دچابوت.

فصل 22أ

كتنـتوان لبـيه لنجوت تنـتاڠ تاتا چـارا ڨمبنتوكن اونداڠ-اونداڠ دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**

فصل 22ب

اڠڬوتا ديوان ڨروكيـلان رعية داڨت دبرهنتـيكن داري جباتنـپا، يڠ شرط-شرط دان تـاتا چـاراپـا دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.**



بـاب 7أ***

ديـوان ڨروكيـلان دائـره

فصل 22ج

(1)  اڠڬوتـا ديوان ڨروكيلان دائره دڨيليه داري ستياڨ ڨروفنسي ملالوي ڨميليهن عموم.***

(2)  اڠڬوتا ديوان ڨروكيـلان دائره داري ستياڨ ڨروفنـسي جملهپا سـاما دان جمله سلوروه اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان دائره ايتو تيداك لبيه داري سڨرتيڬا جمله اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان رعية.***

(3)  ديوان ڨروكيـلان دائره برسيداڠ سديكيتـپا سكالي دالم ستاهون.***

(4)  سوسونن دان كدودوكن ديـوان ڨروكيـلان دائره دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 22د

(1)  ديوان ڨروكيـلان دائره داڨت مڠاجوكن كڨدا ديوان ڨروكيـلان رعـية رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ يڠ بركائيتن دڠن اوتونومي دائره، هوبوڠن ڨوسـات دان دائره، ڨمبنتوكن دان ڨمكاران سرتـا ڨڠڬابوڠن دائـره، ڨڠلولأن سومبر دايـا عالم دان سومبر دايا ايكونومي لائينـپا، سرتـا يڠ بركائيتن دڠن ڨريمباڠن كأواڠن ڨوسات دان دائره.***

(2)  ديـوان ڨروكيـلان دائـره ايكوت ممباحس رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ يڠ بركائيتن دڠن اوتونومي دائره؛ هوبوڠن ڨوسات دان دائره؛ ڨمبنـتوكن، ڨمكاران، دان ڨڠڬابوڠن دائره؛ ڨڠلولأن سومبر دايـا عالم دان سومبر دايـا ايكونومي لائينـپا، سرتـا ڨريمباڠن كأواڠن ڨوسات دان دائره؛ سرتا ممبريكن ڨرتيمباڠن كڨدا ديوان ڨروكيـلان رعـية اتس رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ اڠڬاران ڨنداڨـتن دان بلانجا نـڬارا دان رنچاڠن اونـداڠ-اونـداڠ يڠ بـركائيـتن دڠن ڨـاجاك، ڨنديـديكن، دان اڬاما.***

(3)  ديـوان ڨروكيـلان دائـره داڨت مـلاكوكن ڨڠـاواسن اتس ڨلكسانـأن اونـداڠ-اونداڠ مڠناي: اوتونومي دائره، ڨمبنتوكن، ڨمكاران دان ڨڠڬابوڠن دائـره، هوبوڠن ڨوسات دان دائره، ڨڠلولأن سومبر دايـا عالم دان سومبر دايـا ايكونومي لائينـپا، ڨلكسانأن اڠڬاران ڨنداڨتن دان بلانجا نـڬارا، ڨاجاك، ڨنديديكن، دان اڬاما سرتـا مپامڨيكن حاصل ڨڠاواسنپا ايتو كڨدا ديوان ڨروكيلان رعية سباڬاي باهان ڨرتيمباڠن اونتوك دتينداك لنجوتي.***

(4)  اڠڬوتـا ديـوان ڨروكيـلان دائـره داڨت دبرهنتيكن داري جباتنپا يڠ شرط-شرط دان تاتا چـاراپا دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.***



بـاب 7ب.***

ڨمـيليهن عمـوم



فصل 22هـ

(1)  ڨمـيليهن عموم دلكسـانكن سچـارا لڠسوڠ، عموم، بيـباس، رهاسيا، جوجور، دان عادل ستياڨ ليما تاهون سكالي.***

(2)  ڨمـيليهن عمـوم دسلڠڬراكن اونتوك مميليه اڠڬوتـا ديـوان ڨروكيـلان رعـية، ديوان ڨروكيلان دائره، ڨرسيدين دان وكيل ڨرسيدين دان ديوان ڨروكيلان رعية دائره.***

(3)  ڨسرتـا ڨميليهن عموم اونتوك مميليه اڠڬوتا ديـوان ڨروكيـلان رعية دان اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان رعية دائره اداله ڨرتاي ڨوليـتيك. ***

(4)  ڨسرتـا ڨميليهن عموم اونتوك مميليه اڠڬوتا ديوان ڨروكيلان دائره اداله ڨرسأوراڠن. ***

(5)  ڨمـيليهن عمـوم دسلڠڬركن اولـيه سواتو كوميسي ڨميليهن عموم يڠ برصفة ناسيونال، تتاڨ، دان منديري.***

(6)  كتنتوان لبيه لنجوت تنـتاڠ ڨمـيليهن عموم دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



بـاب 8

حـال كأواڠن



فصل 23

(1)  اڠڬاران ڨـنداڨتن دان بلانجا نـڬارا سباڬاي وجود داري ڨڠلولأن كأواڠن نـڬارا دتتاڨكن ستـياڨ تـاهون دڠن اونـداڠ-اونداڠ دان دلكسـانكن سـچـارا تربـوكا دان برتڠڬوڠ جـواب اونتوك سبسار-بسارپـا كمعموران رعية.***

(2)  رنچاڠن اونداڠ-اونداڠ اڠڬاران ڨنداڨتن دان بلانجا نـڬارا دأجوكن اوليه ڨرسيدين اونتوك دباحث برساما ديوان ڨروكيلان رعية دڠن ممڨرهتـيكن ڨرتيمـباڠن ديوان ڨروكيـلان دائره.***

(3)  اڨبـيلا ديـوان ڨروكيـلان رعـية تـيداك مپتوجوي رنچاڠن اڠڬاران ڨنداڨـتن دان بلانجا نـڬارا يڠ دأوسولكن اولـيه ڨرسيدين، ڨمرينته منجالنكن اڠڬاران ڨنداڨتن دان بلانجا نـڬارا تاهون يڠ لالو.***



فصل 23أ

ڨـاجاك دان ڨوڠوتن لائـين يڠ برصفة مماكـسا اونتـوك كڨرلوان نـڬارا دأتور دڠن اونـداڠ-اونداڠ.***



فصل 23ب

ماچم دان هارڬا متا اواڠ دتتاڨكان دڠن اونداڠ-اونداڠ.****



فصل 23ج

حال-حال لائين مڠناي كأواڠن نـڬارا دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 23د

نـڬارا ممـيليكي سواتو بنك سنترال يڠ سوسونن، كـدودوكـن، كـونـاڠن، تڠڬوڠ جـواب، دان ايندڨندينسيپا دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.****



بـاب 8أ

بـدن ڨمريـكسا كأواڠن



فصل 23هـ

(1)  اونتوك ممريكسا ڨڠلولأن دان تڠڬوڠ جواب تنـتاڠ كأواڠن نـڬارا دأداكن سـاتو بـدن ڨمريكسا كأواڠن يڠ بيباس دان منديري.***

(2)  حـاصل ڨمريكسأن كأواڠن نـڬارا دسراهكن كڨدا ديوان ڨروكيلان رعية، ديوان ڨروكيلان دائره، دان ديوان ڨروكيـلان رعـية دائره، سسواي دڠن كوناڠنپا.***

(3)  حاصل ڨمريكسأن ترسبوت دتينداك لنجوتي اوليه لمباڬا ڨروكيلان دان/بدن سسواي دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 23و

(1)  اڠڬوتـا بدن ڨمريكسا كأواڠن دڨيلـيه اوليه ديـوان ڨروكيـلان رعية دڠن ممڨرهتـيكن ڨرتيمـباڠن ديـوان ڨروكيـلان دائـره دان درسميكن اوليه ڨرسيدين.***

(2)  ڨيمڨينان بدن ڨمريكسا كأواڠن دڨيلـيه داري دان اوليه اڠڬوتا.***



فصل 23ز

(1)  بـدن ڨمريكسا كأواڠن بركدودوكن د ايبو كوتـا نـڬارا، دان ممـيليكي ڨروكيلان د ستياڨ ڨروفنسي.***

(2)  كتنـتوان لبـيه لنجوت مڠناي بدن ڨمريكسا كأواڠن دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***


بـاب 9

ككواسـأن كحـاكمن



فصل 24

(1)  ككواسـأن كحـاكمن مروڨكن ككواسـأن يڠ مرديـكا اونتوك مپلڠڬراكن ڨرعـادلن ڬونا منڬاككن حكم دان كعادلن.***

(2)  ككواسـأن كحـاكمن دلاكوكن اوليه سبواه محكمه اڬوڠ دان بدن ڨرعادلن يڠ برادا د بـاوهيا دالـم ليڠكوڠن ڨرعـادلن عمـوم، ليڠكوڠن ڨرعـادلن اڬاما، ليڠكوڠن ڨرعادلن ميليتير، ليڠكوڠن ڨرعادلن تاتا اوساها نـڬارا، دان اوليه سبواه محكمه كونستيتوسي.***

(3)  بـدن-بـدن لائين يڠ فوڠسيپا بركائيتن دڠن ككواسـأن كحـاكمن دأتور دالـم اونداڠ-اونداڠ.****



فصل 24أ

(1)  محكمه اڬوڠ برونـاڠ مڠاديلي ڨدا تيڠكات كاسـاسي، مڠوجي ڨراتـوران ڨرونـداڠ-اونـداڠن د باواه اونداڠ-اونداڠ ترهاداڨ اونداڠ-اونداڠ، دان ممڨوپاي ووناڠ لائينپا يڠ دبريكن اوليه اونداڠ-اونداڠ. ***

(2)  حاكم اڬوڠ هاروس مميليكي اينتڬريتاس دان كڨريـباديـان يڠ تـيداك ترچلا، عـادل، ڨروفيـسيونـال، دان برڨڠالامن د بـيداڠ حكم.***

(3)  چالون حـاكم اڬوڠ دأوسـولكن كوميسي يوديسيال كڨدا ديوان ڨروكيلان رعية اونتوك منداڨتكن ڨرستوجوان دان سلانجوتپا دتتاڨكن سباڬاي حاكم اڬوڠ اوليه ڨرسيدين.***

(4)  كتوا دان وكيـل كتوا محكمه اڬوڠ دڨـيليه داري دان اوليه حاكم اڬوڠ.***

(5)  سوسونن، كـدودوكن، كأڠڬوتـأن، دان حكم اچـارا محكمه اڬوڠ سرتا بدن ڨرعادلن د بواهپا دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ. ***



فصل 24ب

(1)  كوميـسي يوديـسيال برصفة منديـري يڠ بروناڠ مڠوسولكن ڨڠاڠكاتن حاكم اڬوڠ دان ممڨوپاي ووناڠ لائين دالم رڠكا منجاڬا دان منڬاككن كحرمتن، كلوهوران مرتبت، سرتا ڨريلاكو حاكم.***

(2)  اڠڬوتا كوميسي يوديسيال هاروس ممڨوپاي ڨڠـتاهوان دان ڨڠالامن د بيداڠ حكم سرتا مميليكي اينتڬريتاس دان كڨريباديان يڠ تيداك ترچلا.***

(3)  اڠڬوتـا كوميسي يوديـسيال د اڠكات دان د بـرهنتـيكن اولـيه ڨرسـيدين دڠن ڨرستوجوان ديوان ڨروكيلان رعية.***

(4)  سوسونن، كدودوكن، دان كأڠڬوتأن كوميسي يوديسيال دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***



فصل 24ج

(1)  محكمه كونسـتيتوسي برونـاڠ مڠاديلي ڨدا تيڠكات ڨرتـاما دان تراخير يڠ ڨوتوسنـپا برصفة فينال اونتوك مڠوجي اونداڠ-اونداڠ ترهـاداڨ اونـداڠ-اونداڠ داسار، مموتوس سڠكيـتا كونـاڠن لمباڬا نـڬارا يڠ كوناڠنپا دبريكن اولـيه اونـداڠ-اونـداڠ داسار، ممـوتوس ڨمـبوبران ڨرتاي ڨوليـتيك، دان مموتوس ڨرسليسـيهن تنتاڠ حاصل ڨميليهن عموم.***

(2)  محكمه كونستيتوسي واجب ممبريكن ڨوتوسن اتس ڨنداڨت ديوان ڨروكيـلان رعية مڠناي دوڬأن ڨلاڠڬاران اولـيه ڨرسـيدين دان/اتو وكيـل ڨرسـيدين منوروت اونـداڠ-اونداڠ داسار.***

(3)  محكمه كونسـتيتوسي ممڨوپاي سمبـيلان اوراڠ اڠڬوتا حاكم كونستيتوسي يڠ دتتاڨكان اوليه ڨرسـيدين، يڠ دأجوكن ماسيڠ-ماسيڠ تيڬا اوراڠ اولـيه محكمه اڬوڠ، تيڬا اوراڠ اولـيه ديوان ڨروكيـلان رعـية، دان تيڬا اوراڠ اوليه ڨرسيدين.***

(4)  كتوا دان وكيـل كتوا محكمه كونسـتيتوسي دڨـيليه داري دان اوليه حاكم كونستيتوسي. ***

(5)  حـاكم كونسـتيتوسي هـاروس ممـيليكي اينتڬريـتاس دان كڨريباديان يڠ تيداك ترچلا، عادل، نـڬاراوان يڠ مڠواساي كونستيتوسي دان كتتانڬارأن، سرتا تيداك مراڠكاڨ سباڬاي ڨجابت نـڬارا.***

(6)  ڨڠاڠكاتن دان ڨمبرهنتيان حاكم كونستيتوسي، حكم اچـارا سرتا كتنتوان لائينپا تنتاڠ محكمه كونستيتوسي دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.***

فصل 25

شـرط-شـرط اونـتوك منـجادي دان اونـتوك دبرهنتـيكان سباڬاي حاكم دتتاڨكن دڠن اونداڠ-اونداڠ.

بـاب 9أ**

ولايـه نـڬارا

فصل 25أ ****

نـڬارا كساتوان ريڨوبليك اندونيسيا اداله سبواه نـڬارا كڨولووان يڠ برچـيري نوسانـتارا دڠن ولايه يڠ بـاتاس-بـاتاس دان حق-حقپا دتتاڨكان دڠن اونداڠ-اونداڠ.**

بـاب 10

وارڬا نـڬارا دان ڨندودوك **

فصل 26

(1)  يڠ منجادي وارڬا نـڬارا اياله اوراڠ-اوراڠ باڠسا انـدونيسـيا اصلي دان اوراڠ-اوراڠ باڠسا لائين يڠ دصحكن دڠن اونداڠ-اونداڠ سباڬاي وارڬا نـڬارا.

(2)  ڨندودوك ايـاله وارڬا نـڬارا اندونيسـيا دان اوراڠ اسيڠ يڠ برتمـڨات تيڠڬال د اندونيسيا.**

(3)  حال-حال مڠناي وارڬا نـڬارا دان ڨندودوك دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**



فصل 27

(1)  سڬالا وارڬا نـڬارا برسامأن كدودوكنـپا د دالـم حـكم دان ڨمرينـتاهن دان واجب منجونجوڠ حكم دان ڨمرينـتاهن ايتـو دڠن تيداك ادا كچواليپا.

(2)  تياڨ-تياڨ وارڬا نـڬارا برحق اتس ڨكرجأن دان ڨڠهيدوڨن يڠ لاياك باڬي كمانوسيأن.

(3)  ستياڨ وارڬا نـڬارا برحق دان واجب ايكوت سرتا دالم اوڨايا ڨمبيلأن نـڬارا.**

فصل 28

كمرديـكأن برشريكت دان بركومڨول، مڠلواركن فـيكيران دڠن لسان دان تولسان دان سباڬايـپا دتتاڨكن دڠن اونداڠ-اونداڠ.



بـاب 10أ.**

حق اسـاسي مانوسـيا



فصل 28أ

ستياڨ اوراڠ برحق اونتوك هيدوڨ سرتا برحق ممڨرتاهنكن هيدوڨ دان كهيدوڨنپا.**

فصل 28ب

(1)  ستـياڨ اوراڠ برحق ممبنتوك كلوارڬا دان ملنجوتكن كـتورونن ملالوي ڨركاويـنن يڠ صح.**

(2)  ستياڨ اناك برحق اتس كلاڠسوڠن هيدوڨ، تومـبوه دان بركمـباڠ سرتـا برحـق اتـس ڨرليندوڠن داري ككــراسن دان ديسكريميناسي.**



فصل 28ج

(1)  ستـياڨ اوراڠ برحـق مڠمـباڠكن ديري ملالوي ڨمنوهن كـبوتوهن داسارپـا، برحق منداڨت ڨنديديكن دان ممڨروليه منفعت داري علم ڨڠـتاهوان دان تيكنولوجي، سني دان بودايـا، دمي منيڠكتكن كواليتس هيدوڨپا دان دمي كسجاهترأن امة مانوسيا.**

(2)  ستياڨ اوراڠ برحق اونتوك مماجوكن ديريپا دالم ممـڨرجواڠكن حقـپا سچـارا كوليكتيف اونتوك ممـباڠون مشـاركة، باڠسـا، دان نـڬاراپا.**



فصل 28د

(1)  ستياڨ اوراڠ برحق اتس ڨڠاكوان، جامينن، ڨرليندوڠن، دان كڨستيان حكم يڠ عادل سرتا ڨرلاكوان يڠ ساما د هادڨن حكم.**

(2)  ستياڨ اوراڠ برحق اونتوك بكرجـا سرتـا منداڨت ايمبالن دان ڨرلاكوان يڠ عادل دان لاياك دالم هوبوڠن كرجا.**

(3)  ستياڨ وارڬا نـڬارا برحق ممڨروليه كسمڨاتن يڠ ساما دالم ڨمرينتاهن.**

(4)  ستـياڨ اوراڠ برحق اتس سـتاتوس كوارڬانڬارأن.**



فصل 28هـ

(1)  ستـياڨ اوراڠ بيـباس مملوك اڬامـا دان برعبادة منوروت اڬامپا، مميليه ڨنديديكن دان ڨـڠاجران، ممـيليه ڨكرجـأن، ممـيليه كوارڬانڬارأن، ممـيليه تمـڨات تيڠڬال د ولايـه نـڬارا دان منيڠڬالكنـپا، سرتا برحق كمبالي.**

(2)  ستياڨ اوراڠ برحق اتس كبيـباسن مياقيني كڨرچايـأن، مپاتـاكن فيكيران دان سيكاڨ، سسواي دڠن هاتي نورانيپا.**

(3)  ستـياڨ اوراڠ برحـق اتـس كبيـباسن برشريـكت، بركومـڨول، دان مڠلواركـن ڨنداڨت.**



فصل 28و

ستـياڨ اوراڠ برحق اونتوك بركومونيكاسي دان ممڨروليه انفورمـاسي اونتوك مڠمباڠكن ڨريبادي دان ليڠكوڠن سوسـيالـپا، سرتـا برحق اونتوك منچاري، ممڨرولـيه، مميليكي، مپيمڨان، مڠولاه، دان مپامڨايكن انفورماسي دڠن مڠڬونـاكن سڬالا جنس سالوران يڠ ترسديا.**



فصل 28ز

(1)  ستياڨ اوراڠ برحق اتس ڨرليـندوڠن ديري ڨريبادي، كلوارڬا، كحرمـاتن، مرتبت، دان هرتا بندا يڠ د باواه ككواسأنپا، سرتا برحق اتس راسا امان دان ڨرليندوڠن داري انچامن كتـاكوتن اونتوك بربوات اتو تيداك بربوات سسواتو يڠ مروڨاكن حق اساسي.**

(2)  ستياڨ اوراڠ برحق اونتوك بيـباس داري ڨپـيكسأن اتو ڨرلاكوان يڠ مرنداهكن درجت مرتبت مانوسـيا دان برحق ممڨروليه سواكا ڨوليتيك داري نـڬارا لائين.**



فصل 28ح

(1)  ستياڨ اوراڠ برحق هيدوڨ سجهترا ظاهر دان بـاطن، برتمڨات تيڠڬال، دان منداڨتكن ليڠكوڠن هـيدوڨ يڠ بائيك دان صحة سرتا برحق ممڨروليه ڨلايانن كصحتن.**

(2)  ستـياڨ اوراڠ برحق منداڨت كموداهن دان ڨرلاكوان خـصوص اونتـوك ممڨرولـيه كسمـڨاتن دان منفعت يڠ ساما ڬونا منچاڨاي ڨرسامأن دان كعادلن.**

(3)  ستياڨ اوراڠ برحق اتس جامينن سوسيال يڠ مموڠكينكن ڨڠمـباڠن ديريـپا سچـارا اوتوه سباڬاي مانوسيا يڠ برمرتبت.**

(4)  ستـياڨ اوراڠ برحق ممڨوپاي حق ميليك ڨريبادي دان حق ميليك ترسبوت تيداك بوليه دأمبيل أليه سچـارا سوناڠ-وناڠ اوليه سياڨـا ڨون.**





فصل 28ط

(1)  حق اونتوك هـيدوڨ، حق اونتوك تـيداك دسيكسا، حق كمرديكأن فيكـيران دان هاتي نورانـي، حق براڬامـا، حق اونتوك تيداك دڨربوداك، حق اونتوك دأكوي سباڬاي ڨريبادي د هـاداڨن حكم، دان حق اونتوك تيداك دتونتوت اتس داسـار حكم يڠ برلاكو سوروت اداله حق اساسي مانوسـيا يڠ تيداك داڨت دكوراڠي دالم كأدأن اڨاڨون.**

(2)  ستياڨ اوراڠ برحق بيـباس داري ڨرلاكوان يڠ برصفة ديسكريميناتيف اتس داسار اڨاڨون دان برحق منداڨتكن ڨرليـندوڠن ترهـاداڨ ڨرلاكوان يڠ برصفة ديسكريميناتيف ايتو.**

(3)  ايدينـتيـتاس بودايـا دان حق مشـاركت تراديـسيونـال دحرمتي سـلاراس دڠن ڨركمباڠن زمن دان ڨرادابان.**

(4)  ڨرليندوڠن، ڨماجوان، ڨنڬاكن، دان ڨمنوهن حق اسـاسي مانوسـيا اداله تڠڬوڠ جواب نـڬارا، ترأوتاما ڨمرينته.**

(5)  اونتوك منڬاككن دان مليـندوڠي حق اساسي مانوسيا سسواي دڠن ڨرينسيڨ نـڬارا حكم يڠ ديـموكراتيس، مك ڨلاكسانـأن حق اساسي مانوسيا دجامين، دأتور، دان دتواڠكن دالم ڨراتوران ڨرونداڠ-اونداڠن.**



فصل 28ي

(1)  ستياڨ اوراڠ واجب مڠحرمتي حق اسـاسي مانوسـيا اوراڠ لائـين دالم ترتيب كهيدوڨن برمشاركت، برباڠسا، دان برنـڬارا.**

(2)  دالم منـجالنكن حق دان كبيـباسنپا، ستياڨ اوراڠ واجب توندوك كـڨدا ڨمباتـاسن يڠ دتـتاڨكن دڠن اونداڠ-اونداڠ دڠن مقصود سماتا-ماتا اونتوك منجامين ڨڠاكوان سرتـا ڨڠحرمتن اتس حق دان كبيباسن اوراڠ لائين دان اونتوك ممـنوهي تونـتوتن يڠ عـادل سسواي دڠن ڨرتيمـباڠن مورال، نـيلاي-نيلاي اڬاما، كأمانن، دان كترتيبن عموم دالم سواتو مشاركت ديموكراتيس. **





بـاب 11

اڬامـا



فصل 29

(1)  نـڬارا برداسار اتس كتوهانن يڠ ماها ايسا.

(2)  نـڬارا منـجامين كمرديـكأن تـياڨ-تياڨ ڨندودوك اونتوك مملوك اڬاماپا ماسيڠ-ماسيڠ دان اونـتوك برعـبادة منوروت اڬاماپا دان كڨرچايأنپا ايتو.



بـاب 12

ڨرتـهانن دان كأمـانن نـڬارا**

فصل 30

(1)  تـياڨ-تـياڨ وارڬا نـڬارا برحق دان واجب ايكوت سرتا دالم اوساها ڨرتهانن دان كأمانن نـڬارا.**

(2)  اوساها ڨرتهانن دان كأمانن نـڬارا دلكسانكن ملالوي سيستيم ڨرتهانن دان كأمانن رعية سمستا اوليه تنـتارا نـاسيونال اندونيسيا دان كڨوليسـيان نـڬارا ريڨوبليك اندونيسيا، سباڬاي كقواتن اوتـاما، دان رعـية سباڬاي ككواتن ڨندوكوڠ.**

(3)  تنـتارا نـاسيونال اندونيسـيا ترديري اتس اڠكاتن دارت، اڠكاتن لائوت، دان اڠكاتن اودارا سباڬاي الات نـڬارا برتـوڬس ممـڨرتهانكن، مليـندوڠي، دان ممليـهارا كأوتوهن دان كدولتن نـڬارا.**

(4)  كڨوليسـيان نـڬارا ريڨوبليك اندونيسيا سباڬاي الات نـڬارا يڠ منجاڬا كأمانن دان كترتيـبن مشـاركت برتوڬس مليـندوڠي، مڠايومي، ملاياني مشاركت، سرتا منڬاككن حكم.**

(5)  سوسونن دان كدودوكن تنـتارا نـاسـيونال اندونيسـيا، كڨوليسـيان نـڬارا ريڨوبلـيك اندونيسـيا، هوبوڠن كوناڠن تنتارا ناسيونال اندونيسـيا دان كڨوليسـيان نـڬارا ريڨوبلـيك اندونيسـيا د دالم منجالنكن توڬسپا، شرط-شـرط كئيكوت سرتـأن وارڬا نـڬارا دالم اوسـاها ڨرتهانن دان كأمـانن نـڬارا، سرتا حال-حال يڠ تركائـيت دڠن ڨرتـهانن دان كأمانن دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**



بـاب 13

ڨنديديكن دان كبودايأن.****



فصل 31

(1)  ستـياڨ وارڬا نـڬارا برحق مـنداڨـات ڨنديديكن.****

(2)  ستياڨ وارڬا نـڬارا واجب مڠيكوتي ڨنديديكن داسار دان ڨمرينته واجب ممبيايائيپا.****

(3)  ڨمرينـته مڠوساهاكن دان مپلڠڬاراكن سـاتو سيسـتيم ڨنديديكن نـاسيونال، يڠ منيڠكتكن كائيمانن دان كتقوأن سرتـا اخلاق موليا دالم راڠكا منچردسكن كهيدوڨن باڠسا، يڠ دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.****

(4)  نـڬارا ممـڨريوريتسكن اڠڬاران ڨنديديـكن سكوراڠ-كوراڠـپا دوا ڨولوه ڨرسين داري اڠڬاران ڨنداڨتن دان بلانجا نـڬارا سرتا داري اڠڬاران ڨنداڨـتن دان بلانجا دائـره اونتوك ممـنوهي كبوتـوهن ڨپلڠڬارأن ڨنديديـكن ناسيونال.****

(5)  ڨمرينـته ممـاجوكن علم ڨڠـتاهوان دان تيكنولوجي دڠن منجونجوڠ تيڠڬي نـيلاي-نيلاي اڬامـا دان ڨرسـاتوان باڠسا اونتوك كماجوان ڨرادابن سرتـا كسجاهـترأن امة مانوسيا.****



فصل 32

(1)  نـڬارا مماجوكن كبودايأن ناسيونال اندونيسيا د تڠاه ڨرادابن دنيا دڠن منجامين كبيباسن مشـاركت دالم ممليـهارا دان مڠمـباڠكن نيلاي-نيلاي بوداياپا.****

(2)  نـڬارا مڠحرمتي دان ممليـهارا بهاسـا دائره سباڬاي ككايأن بودايا ناسيونال.****



بـاب 14

ڨريكونومـيان نـاسـيونـال دان

 كسجاهترأن سوسـيال.****



فصل 33

(1)  ڨريكونوميان دسوسون سباڬاي اوسها برسما برداسار اتس اساس ككلوارڬأن.

(2)  چاباڠ-چاباڠ ڨرودوكسي يڠ ڨنتيڠ باڬي نـڬارا دان يڠ مڠواسـاي حاجات هـيدوڨ اوراڠ باپاك دكواساي اوليه نـڬارا.

(3)  بومي دان اير دان ككايأن عالم يڠ تركـندوڠ د دالمـپا دكواسـاي اولـيه نـڬارا دان دڨرڬونكن اونتوك سبسار-بسار كمعموران رعية.

(4)  ڨريكونوميان ناسيونال دسلڠڬاراكن برداسار اتس ديموكراسي ايكونومي دڠن ڨرينسـيڨ كبرسـامـأن، ايفيسيـينسي بركعـادلن، بركلنجوتن، برواواسن ليڠكوڠن، كمنديريان، سرتـا دڠن منجاڬا كسئيمباڠن كماجوان دان كساتوان ايكونومي ناسيونال.****

(5)  كتنتوان لبيه لنجوت مڠناي ڨلكسانـأن فصل اين دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.****



فصل 34

(1)  فقـير مسكـين دان انـاك-انـاك يڠ ترلنتر دڨليهارا اوليه نـڬارا.****

(2)  نـڬارا مڠمـباڠكن سيستـيم جامينن سوسيال باڬي سلوروه رعية دان ممبرداياكن مشاركت يڠ لماه دان تيداك ممڨو سسواي دڠن مرتبت كمانوسيأن.****

(3)  نـڬارا برتڠڬوڠ جواب اتس ڨپديـأن فاسيليتس ڨلايانن كصحتن دان فاسيليتس ڨلايانن عموم يڠ لاياك.****

(4)  كتنتوان لبيه لنجوت مڠناي ڨلكسانأن فصل اين دأتور دالم اونداڠ-اونداڠ.****



بـاب 15

بنديرا، بهاسا، دان لمباڠ نـڬارا،

سرتا لاڬو كباڠسأن**



فصل 35

بنديرا نـڬارا اندونيسيا اياله ساڠ ميراه ڨوتيه.



فصل 36

بهاسا نـڬارا اياله بهاسا اندونيسيا.

فصل 36أ

لمباڠ نـڬارا اياله ڬارودا ڨنچاسيلا دڠن سمبويان بينيكا توڠڬال ايكا.**



فصل 36ب

لاڬو كباڠسأن اياله اندونيسيا رايا.**



فصل 36ج

كتنتوان لبيه لنجوت مڠناي بنديرا، بهاسـا، دان لمـباڠ نـڬارا، سرتـا لاڬو كباڠسأن دأتور دڠن اونداڠ-اونداڠ.**



بـاب 16

ڨروباهن اونداڠ-اونداڠ داسار



فصل 37

(1)  اوسول ڨروباهن فصل-فصل اونداڠ-اونداڠ داسـار داڨت دأڬينداكن دالم سيداڠ مجلس ڨرمشاورتن رعـية اڨبـيلا دأجوكن اولـيه سكوراڠ-كوراڠپا 1/3 داري جمله اڠڬوتـا مجلس ڨرمشاورتن رعية.****

(2)  ستياڨ اوسول ڨروباهن فصل-فصل اونداڠ-اونداڠ داسار دأجوكن سچـارا ترتوليس دان دتونجوككن دڠن جـلاس بـاڬـيان يڠ دأوسولكن اونتوك دأوبه بسرتا الاسنپا.****

(3)  اونـتوك مڠوبه فصل-فصل اونداڠ-اونداڠ داسار، سـيداڠ مجلس ڨرمشاورتن رعـية دحاضري اولـيه سكوراڠ-كوراڠپا 2/3 داري جمله اڠڬوتـا مجلس ڨرمشـاورتن رعية.****

(4)  ڨوتوسان اونتوك مڠوبه فصل-فصل اونداڠ-اونداڠ داسـار دلكوكن دڠن ڨرسـتوجوان سكوراڠ-كوراڠپا ليما ڨولوه ڨرسين دتمبه ساتو اڠڬوتـا داري سلوروه اڠڬوتـا مجلس ڨرمشاورتن رعية.****

(5)  خصوص مڠناي بنـتوك نـڬارا كساتوان ريڨوبلـيك اندونيسـيا تيداك داڨت دلكوكن ڨروباهن.****



اتوران ڨراليـهن



فصل 1

سڬالا ڨراتوران ڨرونداڠ-اونداڠن يڠ ادا ماسيه تتاڨ برلاكو سلاما بلوم دأداكن يڠ بارو منوروت اونداڠ-اونداڠ داسار اين.****



فصل 2

سموا لمبڬا نـڬارا يڠ ادا ماسـيه تتاڨ برفوڠسي سڨانجڠ اونتوك ملكسانكن كتنـتوان اونداڠ-اونداڠ داسار دان بلوم دأداكن يڠ بارو منوروت اونداڠ-اونداڠ داسار اين.****

فصل 3

محكمه كونستيتوسي دبنتوك سلمبت-لمبتپا ڨدا 17 اڬوسـتوس 2003 دان سبلوم دبنـتوك سڬالا كوناڠنپا دلكوكن اوليه محكمه اڬوڠ.****



اتوران تمـباهن



فصل 1

مجلس ڨرمشـاورتن رعـية دتوڬاسي اونـتوك ملاكوكن ڨنينجاوان ترهاداڨ ماتيري دان ستاتوس حكم كتتاڨن مجلس ڨرمشاورتن رعية سمنتارا دان كتـتاڨن مجلس ڨرمشاورتن رعية اونتوك دأمبيل ڨوتوسن ڨدا سيداڠ مجلس ڨرمشاورتن رعية تاهون 2003.****



فصل 2

دڠن دتتاڨكنپا ڨروباهن اونداڠ-اونداڠ داسار اين، اونداڠ-اونداڠ داسـار نـڬارا ريڨوبليك اندونيسـيا تـاهون 1945 ترديري اتس ڨمبوكأن دان فصل-فصل.****




كتراڠن:

* فروباهن فرتما

**   فروباهن كدوا 

***  فروباهن كتيڬا

**** فروباهن كأمفت 

0 komentar:

Posting Komentar